Кешенеңдәүләт белән хокуклар һәм бурычлар тупланмасында чагылдырылучы үзара тыгыз хокукый бәйләнеше гражданлык дип атала.
Россия гражданлыгыныңгомуми принциплары булып тора:
а) РФ территориясендәбары тик бер генәгражданлык принцибы;
б) РФ гражданлыгын алу нигезләреннән бәйсез рәвештәРФ гражданнарыныңбарысы өчен дәтигез гражданлык принцибы;
в) РФ чикләреннән читтәбулган гражданнарныңда гражданлыгын саклый торган даими гражданлык принцибы;
г) дәүләтнеңберьяклы карары белән гражданлыктан чыгаруга юл куелмау;
д) РФ гражданнарыныңдәүләт трафыннан якланулары;
е) РФ гражданнарын башка дәүләтләргәбирүгәюл куелмау;
ж) РФ гражданнарына башка дәүләтләр гражданлыгын алуга рөхсәт бирү(ике гражданлык принцибы), әмма андый затларга дәүләт бары тик РФ гражданнары буларак кына карый;
з) РФ гражданнарына үз гражданлыкларын үзгәртүмөмкинлеге бирү.
Гражданлык түбәндәге очракларда тугач ук бирелә
а) әтисе дә әнисе дә яки аларныңберсе генәбала туу вакытына РФ гражданины булган бала, туган урынына бәйсез рәвештәРФ гражданины була;
б) әтисе яки әнисенеңберәрсе бала туу вакытына РФ гражданины булып торган, икенчесе гражданлыгы булмаган зат булып саналган яки хәбәрсез югалган, яки кайда булуы билгесез булса, бала туган урыныннан бәйсез рәвештәРФ гражданины булып санала;
в) әтисе яки әнисенеңберәрсе бала туу вакытына РФ гражданины булып торган, икенчесе башка ил гражданлыгындагы зат булса, бала РФ территориясендәтуган очракта яки башкача булган очракта ул гражданлыгы булмаган зат булып санала торган булса, бала РФ гражданины булып санала;
г) РФ территориясендәге, әтисе дә әнисе дәбилгесез булган бала, әгәр дәәтисе яки әнисе 6 ай эчендәаны эзләп тапмасалар, РФ гражданины булып санала;
д) башка илләр гражданнары булып торучы ата-анадан яралган һәм РФ территориясендәтуган бала, әгәр дәәтисе яки әнисе иле аңа үз гражданлыгын бирмәсә РФ гражданины булып санала;
е) гражданлыгы булмаган затлардан яралып, РФ территориясендәтуган бала РФ гражданины булып санала.
РФ гражданлыгын бирү
18 яшькәҗиткән һәм эшкәсәләтле булган чит ил гражданнары һәм гражданлыгы булмаган затлар РФ гражданлыгына гомуми шартларда кабул итүләрен сорап мөрәҗәгать итәалалар, әгәр дәалар:
а) РФ территориясендәяшәүөчен рөхсәт алганнан гариза белән мөрәҗәгать иткәнчегәкадәр даими нигездә5 ел яшәгән булсалар;
б) РФ Конституциясен һәм законнарны үтәсәләр;
в) тормыш итәр өчен акча киләторган законлы чыганаклары булса;
г) чит дәүләтнеңвәкаләтле органына аларныңбулган гражданлыгыннан баш тартып гариза белән мөрәҗәгать иткән булсалар;
д) рус телен белсәләр.
РФ территориясендәбиш ел яшәүсрогы түбәндәге очракларда бер елга кадәр кыскартылырга мөмкин:
а) затныңРСФСР территориясендәтууы һәм аныңэлек СССР гражданины булулы;
б) РФ гражданины белән 3 елдан ким булмаган вакыт никахта тору;
в) эшкәсәләтсез затның18 яшькәҗиткән һәм РФ гражданлыгы булган эшкәсәләтле балалары булу;
г) затныңфән, техника һәм мәдәният өлкәләрендәюгары казанышлары булу; затныңРФ өчен кызыклы булган профессиягәяки квалификациягәия булуы;
д) затка РФ территориясендәсәяси сыену урыны бирү;
е) затны качак дип тану.
18 яшькәҗиткән һәм эшкәсәләтле булган чит ил гражданнары һәм гражданлыгы булмаган затлар РФ гражданлыгына гадиләштерелгән тәртиптә(РФ территориясендәяшәүтурындагы шартны үтәмичәгенә кабул ителәләр, әгәр дәалар:
а) эшкәсәләтсез әтисе яки әнисе - РФ гражданнары булган затлар булса;
б) СССР гражданлыгына ия булган, СССР составына кергән дәүләтләрдәяшәгән һәм яшәүче, әлеге дәүләтләр гражданлыгын алмаган һәм нәтиҗәдәгражданлыгы булмаган затлар булып торучылар.
Мөһим!
2017 елның1 сентябреннән Украина гражданнарына шулай ук РФ гражданлыгын алу тәртипләре гадиләштерелде, гражданлыктан баш тарту өчен Украинаныңвәкаләтле органнарына мөрәҗәгать итеп, алардан җавап көтәргәкирәкми.
РФ гражданлыгын торгызу элек РФ гражданнары булган чит ил гражданнары һәм гражданлыксыз затлар өчен мөмкин. Әмма алар гражданлыкка алганда куела торган гомуми таләпләр шартларына туры килергәтиешләр. Андый затларныңРФ территориясендә мәҗбүри нигездәдаими яшәүсрогы 3 елга кадәр кыскара.
Гражданлыктан чыгу нигезләмәләре
Мондый нигезләр сыфатында ・Россия Федерациясе гражданлыгы турында・ Федераль закон билгели:
1. Гражданлыктан чыгу, ул РФ гражданиныныңсоравы буенча да гамәлгәашырыла ала. Гражданлыктан чыгуга юл куелмый, әгәр дәРФ гражданины:
а) РФ каршында федераль законнар белән каралган бурычларын үтәмәгән булса;
б) РФ компетенцияле органнары тарафыннан гаепләнүче сыйфатында каралган һәм аңа карата җинаять эше ачылган, көченәкергән суд карары чыгарылган очракта;
в) башка гражданлык алган булмаса һәм аны алуга гарантияләре булмаса.
2. Башка нигезләмәләр (мисалга, әтисе дә әнисе дәРФ гражданлыгыннан чыккан очракта аларныңбалаларыныңгражданлыгы, алар гражданлыксыз затларга әйләнмәгән очракта, туктатыла.).
РФ гражданины РФ гражданлыгыннан чыккан очракта ул (халыкара килешүшартлары нигезендә башка ил гражданлыгын сайларга мөмкин.