Татарстан Республикасы юстиция министры урынбасары Мөхәррәм Ибәтов республика халкына муниципалитетларда карарлар кабул итүдә катнашуның мөһимлеге турында искәртте, шулай ук җәмәгать тыңлауларының иҗтимагый фикер алышулардан аермасын һәм территориаль иҗтимагый үзидарәләрнең ролен аңлатты.
Министр урынбасары сүзләренчә, гражданнарның җирле үзидарә процессына җәлеп ителүе елдан-ел арта бара, әмма мөһим карарлар кабул итүдә халыкның активрак катнашу кирәк.
“Җирле үзидарә - халык үз тормышына турыдан-туры йогынты ясый ала торган реаль корал, - дип белдерде министр урынбасары. - Җирле үзидарәдә катнашуның күп төрле формалары бар, мәсәлән: җәмәгать тыңлаулары һәм иҗтимагый фикер алышулар, муниципаль сайлаулар, гражданнар җыеннары һәм территориаль иҗтимагый үзидарә оештыру”.
Мөхәррәм Ибәтов хәбәр иткәнчә, гражданнарның җирле үзидарәдә катнашуының иң киң таралган формасы – язма мөрәҗәгатьләр. Мәсәлән, 2023 елда җирле үзидарә органнары тарафыннан гражданнарның 74 100 мөрәҗәгате каралган, республика башкарма хакимият органнары тарафыннан - 78 547, Татарстан Республикасы Юстиция министрлыгы тарафыннан – 2173.
Безнең законнарның ачыклыгын тәэмин итүгә килгәндә, җирле үзидарә органнарының барлык карарларын һәм норматив актларын рәсми веб-сайтларда һәм массакүләм мәгълүмат чараларында бастырып чыгаруның мәҗбүри процедуралары каралган. Моннан тыш, ачык утырышлар үткәрелә, анда гражданнар үз фикерләрен белдерә һәм катнаша ала.
“Җирле әһәмияттәге кайбер мәсьәләләрдә гражданнарның фикерен исәпкә алу мәҗбүри. Мәсәлән, халыкның фикерен һәм ризалыгын исәпкә алып, муниципаль берәмлекләрнең чикләрен һәм статусын үзгәртү, аларны берләштерү, бүлү һәм бетерү гамәлгә ашырыла”, - дип өстәде министр урынбасары.
Юстиция министры урынбасары җәмәгать тыңлауларының җәмәгать фикер алышуларыннан аермасын атады.
Иҗтимагый контрольнең бу ике формасы да җирле үзидарә органнарының эшен күзәтүгә, аларның карарларын һәм гамәлләрен тикшерүгә, шулай ук аларның нәтиҗәлелеген бәяләүгә юнәлдерелгән, дип аңлатты ул. “Җәмәгатьчелек фикер алышуларыннан аермалы буларак, ачык тыңлаулар турыдан – туры катнашу, гражданнар катнашуы, билгеле урыннарда очрашу белән үткәрелә. Моннан тыш, кайбер категория актлар, әгәр халык фикер алышуы узмаса, законлы кабул ителмәячәк! Мәсәлән, ачык тыңлауларга муниципаль берәмлек уставы проекты, җирле бюджет проекты, муниципаль берәмлекне үзгәртеп кору мәсьәләләре, генераль планнар, җирдән файдалану кагыйдәләре чыгарылырга тиеш”, - диде Мөхәррәм Ибәтов.
Мөхәррәм Ибәтов территориаль иҗтимагый үзидарәләрнең (ТҖҮ) җирле үзидарә үсешенә зур өлеш кертүен билгеләп үтте. ТҖҮ халыкка иң якыны, чөнки алар конкрет территориаль җәмгыятьләр мәнфәгатьләрен яклыйлар һәм җирле проблемаларны һәм ихтыяҗларны яхшырак аңлыйлар. Бу муниципалитетларга гражданнарның сорауларына нәтиҗәлерәк һәм төгәлрәк җавап бирергә мөмкинлек бирә.
Татарстанлыларга мөрәҗәгать итеп, Ибәтов: “Сезнең фикерегез һәм сезнең активлыгыгыз җәмгыятьләребез үсеше өчен зур әһәмияткә ия. Тавышыгызны ишеттерү өчен референдумнар, җәмәгать тыңлаулары һәм җыелышлар кебек барлык механизмнарны кулланыгыз. Уртак тырышлык белән без республикабызны яшәү өчен тагын да уңайлырак итә алачакбыз”.